Staaroperatie: wat kun je verwachten?
Een interview met Cecilia Lollinga en Anja Boen, OK-assistenten bij OMC HanzeKliniek, 22 september 2019“Veel mensen denken dat het een ‘fluitje van een cent’ is, dat horen we vaak. Maar het is een echte operatie die goed voorbereid en afgerond moet worden. We hadden laatst bijvoorbeeld een patiënt op de operatiekamer, die hier met zijn dochter was. Ze kende hem goed: ‘Zeg tegen mijn vader dat hij morgen de stal niet uit mag mesten’. We hebben hem netjes geïnstrueerd.”
“Veel mensen voelen zich de dag na de operatie alweer prima. Het is belangrijk dat ze zich realiseren dat de wondjes nog even tijd nodig hebben om te sluiten. Om infecties te voorkomen, mogen ze even geen werk doen in een vieze stoffige omgeving. Geen zwaar werk verrichten of fanatiek sporten, dan komt er meer druk op het oog en dan duurt het langer voor de wondjes sluiten.”
De diagnose en het introductiegesprek
“Mensen die bij ons voor een operatie komen, zijn meestal bij een opticien geweest die ze met nieuwe glazen niet meer kon helpen, ze vermoeden dan staar. De opticien stuurt de klant door naar de huisarts voor een verwijzing naar de oogarts. Een verwijzing is nodig voor de verzekering, maar een huisarts zal vrijwel altijd doorverwijzen.”
“Het eerste gesprek is met de artsen die nieuwe patiënten verwelkomen. We houden speciaal plekjes in de agenda vrij voor staarpatiënten, om de wachttijden te verkorten. Het is natuurlijk lastig als mensen lang moeten wachten, de operatie wordt ook lastiger als het heel lang duurt, omdat de lens dan harder kan worden door de staar.”
“In het eerste gesprek komen de patiënten bij de TOA (technisch oogheelkundig assistent) die de ogen opmeet en druppeltjes geeft, waardoor de pupil verwijdt. Daarna kan door de oogarts staar geconstateerd worden. Vervolgens worden ze op de wachtlijst gezet en krijgen ze een vragenlijst.”
“De backoffice checkt het medisch dossier en neemt indien nodig contact op met medisch specialisten zodat gezondheidsrisico’s worden uitgesloten. We opereren zonder narcose met lokale verdoving en soms willen onze artsen ook aanvullende informatie van specialisten over een specifieke patiënt, mochten er bijzondere problemen zijn met bijvoorbeeld hart of longen. De patiënten moeten in staat zijn om een half uur plat te liggen.”
“De ingevulde vragenlijst wordt door de opererend oogarts bekeken, deze keurt patiënten goed voor de operatie en dan komen ze in het OK-programma. Vervolgens krijgen ze een oproep voor de operatie, die vindt plaats op een andere plek op ons terrein in het chirurgisch centrum.”
De operatie
“Mensen worden op de dag van de operatie ontvangen en krijgen een kop koffie, er wordt gedruppeld om de pupil te verwijden en te verdoven. Een half uur voor de operatie komen ze binnen, dan gaan ze naar de kamer waar de operatiestoel staat. Daar krijgen ze een operatiejas over de kleding, sloffen over de schoenen en een muts op.
“De stoel wordt naar de volgende kamer gereden, daar wordt de patiënt in de juiste houding gelegd, er wordt verdoving gegeven en het oog wordt ontsmet.”
Als de patiënt klaar is wordt deze de OK binnengereden, onder de microscoop. De operatiekamer is voorbereid door de operatieassistente en de omloop. Daarna trekken de oogarts en de operatieassistente steriele kleding aan en de operatie kan beginnen, nadat alles opnieuw gecheckt is.”
“De operatie duurt van binnenkomst tot buitengaan meestal niet meer dan een half uur. Je oog is verdoofd, maar daarbuiten voelen patiënten natuurlijk wel aanrakingen. Het doet geen pijn, maar drukverschillen in het oog tijdens de operatie blijven ze voelen. Mensen die erg zenuwachtig zijn kunnen op die manier de oogdruk verhogen en zo hun eigen probleem creëren. Het is daarom onze taak om patiënten zoveel mogelijk te laten ontspannen.”
“Tijdens de operatie wordt de lens in parten verdeeld, deze parten worden vergruisd en opgezogen met een speciaal daarvoor ontworpen apparaat. Het zakje waar de lens in zit blijft intact, hierin wordt de kunstlens geplaatst.”
“Mensen krijgen na de operatie ook een druppeltje om de oogdruk te verlagen en een zalfje, zodat die dag niet gedruppeld hoeft te worden. Ze krijgen een oogkapje voor de dag van de operatie en de nachten in de week na de operatie, om te voorkomen dat ze in hun ogen wrijven. De ochtend na de operatie mogen ze het verband er af halen.”
“Na een gesprek met de arts gaan ze de OK uit. Daarna krijgen ze een nazorgbrief mee, druppels, leefregels en informatie over mogelijke klachten zoals brandende ogen. Als ze veel last hebben van bepaalde problemen, moet men contact opnemen: er staan spoednummers bij. Dat wordt ook benadrukt: altijd bellen als er iets is”
Na de operatie
“Eenmaal thuis kan het zijn dat je nog wat voelt, alsof er een zandkorreltje in je oog zit. Soms kan het nog wat branderig voelen. Maar twee paracetamol doet veel goeds. De dag na de operatie worden ze gebeld, tenzij de oogarts na de operatie expliciet heeft aangegeven dat ze voor controle moeten komen. Als mensen vreemde effecten bemerken, moeten ze contact opnemen.”
“Een week na de operatie komen patiënten op controle bij de optometrist, om te kijken of het oog goed herstelt. Mensen moeten vier weken ontstekingsremmers blijven druppelen.”
“Een aantal weken later komt het definitieve advies, dan krijgen patiënten eventueel een brilaanpassing. Maar dat ligt aan het herstel van het oog, het hangt ook van verschillende factoren af hoe het zich ontwikkelt. Een staaroperatie hoeft nooit opnieuw gedaan te worden, de nieuwe lens kan niet meer troebel worden. In het zakje van de oude lens kan nog nastaar komen, maar dat kun je met een laserbehandeling oplossen.”
“De eerste twee weken na de operatie moet je voorzichtig zijn met bukken en zwaar tillen, er mag geen druk op het oog komen. Dat geldt ook voor sporten, zeker balsporten en sporten met gewichten. De wondjes sluiten dan minder snel, vanwege het infectiegevaar is dat niet gewenst.”
“Hoe snel je weer mag werken ligt aan de aard van het werk: hoe zwaar is het, hoe vies is het. Autorijden wordt tussen de operatie en de eerste controle een week later afgeraden. Bij de controle wordt bepaald of je weer mag rijden. Dan staat het ook papier, de verzekering vindt dat belangrijk.”